پرورش بلدرچین

چکیده مقاله پرورش بلدرچین

• پرورش و نگهداری بلدرچین در خانه
• ویژگی های پرنده بلدرچین
• آشنایی با پرورش بلدرچین در خانه
• مکان نگهداری بلدرچین
• خوراک بلدرچین
• تخم‌گذاری بلدرچین
• بیماری‌هایی که سلامت بلدرچین‌ها را تهدید می‌کند
• فرآیند جوجه‌کشی و تولید مثل
• نتیجه گیری
• پرورش بلدرچین گوشتی

پرورش بلدرچین در خانه (اصول مهم در آموزش پرورش بلدرچین)

گوشت خوشمزه و پرخاصیت بلدرچین و نیز تقاضای زیاد مصرف کنندگان در سالهای اخیر، عده ایی را بر آن داشت تا با توجه به شرایط و نگهداری این پرنده پرخاصیت به فکر راه اندازی کسب و کار جدید باشند . ناگفته نماند که در شروع هر کاری نیاز هست، شرایط را با توجه به مزایا و معایب آن مورد بررسی قرار داد چرا که تولید و پرورش بلدرچین و همچین روش تغذیه و نگهداری از آن به دانشی نیاز دارد که بهتر است در ابتدای کار آن را مورد بررسی قرار دهیم.

ویژگی‌های پرنده بلدرچین

بلدرچین یک پرنده وحشی از خانواده ماکیان و زیر مجموعه کبک سانان است . این پرنده پر جنب و جوش توانایی سازگاری با هر شرایط محیطی را دارد پرندگان مقاومی هستند چرا که قادر به ادامه زندگی و تولید مثل در هر شرایط مختلف آب و هوایی را دارند . ناگفته نماند که گوشت خوشمزه و مطبوع این پرنده ریز جثه بخاطر پروازهای زیادی است که در طول زندگی خود در طبیعت انجام می دهد.

گوشت بلدرچین با درصد چربی کمتر پروتئین زیادی که دارد فواید زیادی برای کودکان و بیماران دارد. همچنین تخم بلدرچین شامل انواع ویتامین‌ها (به غیر از ویتامین c) است. نسبت به تخم مرغ کلسترول کمتر و کیفیت بالاتری دارد .

آشنایی با پرورش بلدرچین در خانه

حدود 12 الی 15 سال پیش نگهداری و تولید بلدرچین در ایران آغاز شد و شرایط اقتصادی پر سود ، سرمایه گذاران زیادی را برآن داشت تا در صنعت پرورش این پرنده ریز جثه دست به توسعه بزنند . چرا که ویژگی های زیادی که این پرنده از قبیل تولید تخم به تعداد بالا، رشد سریع، جیره غذایی بسیار ارزان،تراکم تولید بالا در واحد سطح، سیستم ایمنی بالا در مقابل برخی از بیماری های پرندگان ، کم فاصله بودن در بین نسل ها، بلوغ زودهنگام و قیمت بالای گوشت و تخم بلدرچین در بازار و مخصوصا بازگشتن سریع سرمایه به تولید کننده باعث شد تا علاقه مندان زیادی از قبیل کشاورزان و تولید کنندگان دست به پرورش صنعتی این پرنده محبوب و ارزشمند بزنند.

هم زمان با پیشرفت این صنعت ارزشمند وارائه تخم و گوشت بلدرچین به بازارهای مصرفی، عرضه و تقاضای آن نیز پیشرفت های بسیار بالا و قابل تاملی کرد . آگاهی های عمومی که در رابطه با فواید مصرف گوشت و تخم بلدرچین در اختیار خریداران قرار گرفته، به نظر می رسد استقبال عمومی هم روز بروز افزایش قابل ملاحظه ایی داشته باشد.

برای پرورش بلدرچین به نکات زیر توجه کنید :

مکان نگهداری بلدرچین

پرورش بلدرچین به عنوان یکی از مشاغل خانگی به حساب می آید یعنی در منزل شخصی و در یک اتاق 12 متری شما می توانید 1000 پرنده را در قفسه هایی به طول و عرض 100*60 سانتی متر ( هر قفس 40 پرنده) پرورش دهید. فقط باید فضای نگهداری بلدرچین ها تاریک و بدون هیچ روشنایی باشد و هر 10 روز یکبار قفسه ها و محل نگهداری بلدرچین ها را تمیز کنید.

طراحی قفسه ها باید طوری باشد که سیستم آبخوری هایشان باید به نیپل فنجان دار که به طور خودکار از آب پر می شود، تجهیز شده باشد و دان خوری ها در قسمت بیرونی قفس ساخته شوند.نهایت اصول بهداشتی در سیستم این نوع قفسه ها تعبیه شده است و مانع شایع شدن بیماری های واگیردار می شود.

این قفسه ها طوری طراحی شده اند که بهنگام تخم گذاری شیب لحاظ شده در آنها، تخمها را به جای مخصوصی منقل می کندو در این صورت نیازی به باز کردن در قفسه و جمع کردن تخمها نیست . همچنین دمای مناسب و بالای بدن بلدرچین طوری است که شما در هیچیک یک از فصل های سرد نیاز به سیستم گرمایشی ندارید البته این امر در روزهای اول تولد جوجه ها صدق نمی کند . به یاد داشته باشید سیستم تهویه هوا در محل نگهداری بلدرچین ها تعبیه کنید.

یک نکته بسیار مهم که باید مد نظر باشد این است که باید فضولات این پرندگان به راحتی به خارج از قفس منتقل شوند و به راحتی جمع آوری شوند . ناگفته نماند که فضولات این پرندگان برای کشاورزان کود بسیار مناسبی محسوب می شوند. پرورش پرندگان اهلی در مناطق مسکونی می تواند باعث ایجاد آزار و اذیت همسایگان شود. مخصوصا بوی ناشی از پرورش پرندگان به شدت ناراحت کننده است و اصولا پرورش پرندگان به تعداد زیاد در منزل توصیه نمیشود. اگر برای این منظور انباری و یا مکان جداگانه ای در نظر گرفته شود بهتر خواهد بود.

خوراک بلدرچین

جوجه بلدرچین ها نیاز به جیره غذایی مناسب با پروتئین زیاد دارند. هر بلدرچین 30 گرم دان (سه وعده در روز) باید در طول روز مصرف کند. در بازار دانه جوجه (یا دانه پلیتی) وجود دارد که مخلوطی از دانه های مختلف هستند و از نظر ارزش غذایی ، تغذیه مناسبی برای جوجه ها محسوب می شوند. به طور متوسط بلدرچین های گوشتی که تا 42 روز قابل پرورش می باشند بین 1000 الی 1200 گرم دان مصرف میکنند. پرورش بلدرچین در ظرفیت های پایین به هیچ عنوان توصیه نمیشود زیرا سود ناشی از آن در مقایسه با هزینه های خوراک و … بسیار ناچیز و در برخی موارد موجب ضرر و زیان مالی میشود. بنابراین اگر فکر پرورش بلدرچین و کسب درآمد از آن را در سر دارید باید به صورت اصولی و با تعداد زیاد (بالای سه هزار قطعه ) این کار را شروع کنید. بهتر است در ابتدا از تجربیات پرورش دهندگانی که سابقه چندین ساله در این زمینه دارند استفاده کنید. بازار هدف خود را بشناسید و تجهیزات مناسب و برنامه دقیق برای پرورش بلدرچین به کار بگیرید.

تخم‌گذاری بلدرچین

در اولین سال یک بلدرچین بالغ 260 عدد تخم می گذارد و به همین دلیل جزو پرندگان تخمگذار محسوب می شوند . یک بلدرچین بالغ در پنجاهمین روز عمر خود به شرایط تخمگذاری می رسد و با رعایت اصول بهداشتی می توان اذعان داشت که 90 درصد آنها هر روز تخم می گذارند و تخم های آنها را با در نظر گرفتن شرایط می توان به مدت یک ماه نگهداری کرد. گله تخم گذار بلدرچین ها نهایتا تا یک سال قابل نگه داری است و بعد از باید گله تعویض شود و بلدرچین های یکساله از گله حذف شوند. زیرا تعداد تخم گذاری ها بعد از یک سال کاهش پیدا میکند و در نتیجه میزان سودهی را کاهش میدهد.

بیماری‌هایی که سلامت بلدرچین‌ ها را تهدید می‌کند

حساسیت بلدرچین ها به کدام بیماری است ؟

• مارک: در سن ۲۰ روزگی و با تزریق در ناحیه گردن واکسینه می شوند.
• نیوکاسل: همزمان با واکسن مارک و با ریختن قطره در چشم بلدرچین انجام می شود و در هر دوره سه ماهه به شکل اسپری کردن مصرف می شود.
• آبله: در 6-8 هفتگی، بلدرچین ها به آن واکسینه می شوند.
• سالمونلا ، کوکسیدیوز ، برونشیت، کانی بالیسم و ورم روده‌ای قرحه‌ای بیماری های دیگری هستند که سیستم ایمنی بدن بلدرچین را تحت تاثیر قرار می دهند.

فرآیند جوجه‌کشی و تولید مثل

بلوغ جنسی بلدرچین ماده خیلی سریع اتفاق می افتد و در حدود سن 42 روزگی تخم گذاشتن را آغاز می کند. زمان جوجه کشی طبیعی بلدرچین نسبت به حالت مصنوعی توسط دستگاه جوجه کشی تقریبا طولانی مدت است و در فصل های بهار و تابستان تخم می گذارد. جالب است بدانید که بلدرچین های اهلی تمام طول سال می توانند تولید مثل کنند.در طبیعت وقتی یک بلدرچین ماده و یا نر جفت خود را پیدا می کنند اقدام به جفت گیری و ساختن آشیانه خود می کنند.

بلدرچین‌ها در حالت طبیعی لانه خود را روی زمین و معمولا بین صخره‌ها و چمن زارها قرار می‌سازند. 70 درصد تخم گذاری های آنها در بعد از ظهر اتفاق می افتد بعداز یک دوره تخم‌گذاری، بلدرچین ماده کرچ شده و به مدت معمولا 18روز روی تخم ها می خوابد بعد از سپری شدن این ایام ،75 – 80 درصد جوجه ها با توجه به شرایط مساعد محیط سر از تخم بیرون می آورند. هر بلدرچین ماده می‌تواند روی حدود ۱۰ عدد تخم بخوابد.

هر بلدرچین ماده در ایام جوجه‌کشی طبیعی می تواند به روی حدودا 10 عدد تخم بخوابد و قادر است به خوبی از تخم‌ها مواظبت کند کرده و هر چند ساعت یک بار تخم ها را ب‌چرخاند. اولین جوجه بلدرچین در هجدهمین روز پوسته خود را می شکند و سر از تخم بیرون می آورد و پرنده مادر در روز بعدی، منتظر جوجه های دیگر است.

جوجه‌هایی که سر از تخم بیرون آورده اند بسیار ناتوان هستند. وزن تقریبی آنها هنگام تولد 7 یا 8 گرم است و نیاز دارند تا بلدرچین مادر از آنها مراقبت کند . بلدرچین ماده در ساعت های اولیه تولد جوجه ها موظف است، آنها را خشک کرده و به زیر بال و پر خود بگیرد . درآغاز تولد جوجه ها به رنگ قهوه‌ای همراه با نوارهای زرد رنگند. مواظبت از آنها معمولا حدود 2 یا ۳ هفته بعد از تولد ادامه دارد.

بلدرچین ها در مقایسه با مرغ و یا سایر ماکیان رغبت چندانی به کرچ شدن ندارد از این رو بهترین راه حل برای توسعه گله و جوجه کشی از آنها استفاده از دستگاه جوجه کشی می باشد. اما قبل از جوجه کشی باید یک سری اصول کلی رعایت شوند تا میزان باروری تخم های نطفه دار در حد مطلوب باشد و تخم ها به جوجه تبدیل شوند. در قدم اول توجه به خوراک و مکان نگه داری از بلدرچین ها اهمیت زیادی دارد. نقش مولتی ویتامین ها در افزایش باروری تخم های نطفه دار بسیار تأثیر گذار است. همچنین جیره غذایی بلدرچین ها باید دارای مواد معدنی و انرژی لازم باشد تا کیفیت تخم نطفه دار افزایش پیدا کند. مسئله بعدی رعایت ضریب نر به ماده در گله های پرورش می باشد. بدین معنی که در گله های مولد بلدرچین باید به ازای هر سه ماده حداقل یک بلدرچین نر وجود داشته باشد. در غیر اینصورت کیفیت تخم های نطفه دار افت پیدا کرده و در بسیاری از موارد بلدرچین ماده تخم بدون نطفه تولید خواهد کرد. علاوه بر این موارد رعایت میزان دما و همچنین استرس های ناشی از کاهش و یا افزایش بیش از حد دما و مکان های شلوغ می تواند بر نطفه دار بودن تخم و میزان باروری آن تأثیر بگذارد. بهترین دما برای پرورش گله های مولد بین 21 الی 26 درجه سانتی گراد است. دماهای زیر 18 درجه و یا بالای 28 درجه باعث ایجاد شوک حرارتی و تنش و استرس در بین بلدرچین ها میشود و در نتیجه آن پرنده تخم بدون نطفه میگذارد. مکان های شلوغ و پر سر و  صدا نیز باعث ایجاد استرس در این نوع پرنده می شود لذا باید مکان نگه داری آنها ساکت و به دور از شلوغی باشد.

دوره جوجه کشی از بلدرچین ها 17 روز طول میکشد که به روز اول تا پایان روز چهاردهم به آن ستر و به روزهای پانزدهم تا آخر نیز هچر گفته میشود. دوره ستر و هچر دو دوره متفاوت در حین جوجه کشی می باشند و هر پرورش دهنده ای باید به آن آشنایی داشته باشد. از جمله تفاوت این دو دوره به میزان دما و رطوبت ، چرخش و تخم ها و همچنین میزان تهویه و اکسیژن می توان اشاره کرد. در جوجه کشی از بلدرچین با استفاده از دستگاه جوجه کشی در زمان ستر دما باید بر روی 37.7 و رطوبت بین 60 الی 65 درصد تنظیم شود. همچنین چرخش تخم ها باید توسط دستگاه به صورت آرام هر روز انجام بگیرد. اما در زمان هچر دما باید بر روی 37.2 و رطوبت بین 70 و حداکثر 75 درصد تنظیم شود. همچنین چرخش تخم ها در این دوره کاملا متوقف میگردد و نیاز تخم ها به اکسیژن بیشتر میشود و باید دریچه های تهویه دستگاه جوجه کشی را به طور کامل باز نمود.

برای اینکه در جوجه کشی از بلدرچین ها به راندمان های بالایی دست پیدا کنید علاوه بر کیفیت دستگاه جوجه کشی ، انتخاب تخم نطفه دار و نحوه نگه داری از آنها تا زمان جوجه کشی بسیار مهم می باشد. در زمان انبار تخم های نطفه دار بلدرچین باید بهداشت مکان نگه داری کاملا رعایت شده و تمامی آلودگی های موجود بر روی پوسته تخم تمیز شود. مدت زمان نگه داری نباید بیش از 6 روز طول بکشد و تخم های مد نظر باید شکل و اندازه متعارف داشته باشند. همچنین دمای محل نگه داری باید بین 16 الی 18 درجه و رطوبت آن 60 الی 65 درصد باشد. چرخش تخم ها نیز در طول روز حداقل 2 بار الزامی است.

بعد از جوجه کشی از تخم های نطفه دار بلدرچین و تبدیل شدن تخم ها به جوجه باید جوجه ها را به شکل صحیح پرورش دهید. بدن جوجه بلدرچین ها بسیار ضعیف و آسیب پذیر است. لذا برای محافظت از آنها کف محل پرورش جوجه ها را با پوشال و یا مقوای آجدار بپوشانید. جوجه ها تا 24 ساعت الی 48 ساعت نیاز به تغذیه ندارد و نباید جلوی آنها غذا قرار داد. در این مدت استفاده از مادر مصنوعی به جهت خشک شدن بدن آنها و گرم نمودن بسیار مهم است. در ابتدا جوجه ها به دماهای بالای 30 درجه نیاز دارند و هر روز باید یک درجه از دمای محل نگه داری آنها کاسته شود و در نهایت دما سالن از 26 درجه پایین تر نیاید.

نتیجه گیری

در این مقاله سعی کردیم شما را با شرایط بخصوص و پرمنفعت پرورش بلدرچین با ارزش غذایی بالا در گوشت و تخم آن برای مصرف کننده آشنا کنیم. اگر مایل به نگهداری بلدرچین هستید جالب است بدانید که دفعات تخم گذاری و تولید مثل این پرنده در طول سال آنقدر زیاد و کم هزینه است که شما در کمترین زمان ممکن بیشترین بازدهی را در طول سال خواهید داشت. اما از شرایط به خصوص آن در نگهداری از قبیل واکسینه کردن پرنده برای جلوگیری از شیوع بیماری هایی که حیات آن را با خطر مواجه می کند غافل نباشیم تا در پرورش این پرنده پرسود با جیره غذایی کم هزینه و بازدهی چند برابر سرمایه اولیه موفق باشیم. ناگفته نماند که در ابتدا باید تمامی جوانب این کار سنجیده شود و فرد پرورش دهنده بی گدار به آب نزند. بسیاری از افراد که در ابتدای قصد پرورش بلدرچین را داشته اند متأسفانه به دلیل عدم آشنایی کامل با این حرفه متضرر گردیده اند. پرورش بلدرچین در مقیاس های زیر 3 هزار توصیه نمیشود زیرا با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر بازار هزینه دان و خوراک آنها در کنار سایر تجهیزات در مقایسه با درامد ناشی از آن زیاد می باشد. توصیه میشود قبل از راه اندازی پرورش بلدرچین با پرورش دهندگان فعال در این حوزه مشورت نمایید تا با روال کار و نکات مربوطه آشنا شوید.

---

پرورش بلدرچین گوشتی

پرورش بلدرچین بر روی بستر یا در قفس ممکن است انجام شود . قفس های مورد استفاده تا هشت طبقه ساخته میشوند . بلندی هر طبقه حدود بیست سانتی متر نربع و مساحت آن حدود 5/0 تا 8/0 متر مربع است . هر جوجه بلدرچین به حدود 150 سانتی متر مربع جا نیاز دارد . بنابریندر چنین قفس هایی سی تا چهل جوجه بلدرچین جا میگیرند . در یک طرف این قفس ها آبخوری و در طرف دیگر دان خوری قرارداده می شود.

پرورش بلدرچین در قفس بهتر از بستر است. زیرا در یک فضای کم میتوان تعداد بیشتری جوجه بلدرچین نگهداری کرد . اما در صورت استفاده ازقفس باید دقت کرد چون تعداد بسیاری بلدرچین در یک جای کوچک قرار دارند ، باید به طور مرتب هوای تازه در محیط وارد شود. هم چنین پرورش بلدرچین های تخم گذار و گوشتی به هیچ عنوان نباید با هم صورت بگیرد. زیرا شرایط تغذیه و نگه داری از آنها با هم متفاوت بوده و در صورت ترکیب نمودن گله ها، نتایج منفی زیادی به بار می آید.

عمل تهویه هوا برای کم کردن حرارت اضافی ، رطوبت و گازهای زیان آور است. دمای سالن پرورش جوجه بلدرچین در روز اول باید 35 درجه سانتی گراد باشد . سپس هر چهار روز یکبار ، سه درجه سانتی گراد دما کم میشود تا به بیست و یک تا بیست و دو درجه سانتی گراد برسد نور در سالن پرورش در دو هفته اول باید به صورت تمام وقت یعنی 24 ساعته باشد.

پس از آن مدت 12 ساعت در روز سالن روشن خواهد بود بهتر است جوجه بلدرچین های نرو ماده بصورت جدا از هم نگهداری شوند . وقتی بلدرچین ها به سن سه هفتگی میرسند ، میتوان نر و ماده را از هم تشخیص داد . در این سن پرهای سینه نرها به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است . ماده ها نیز دارای پرهای سینه ای به رنگ خاکستری با خال های سیاه هستند.

برخی از دلایل احتمالی کم بودن میزان جوجه درآوری و پرورش بلدرچین گوشتی

• نطفه دار نبودن تخم های بلدرچین
• تخم ها ترک خورده و محتویات آن خشک شده اند
• تنش مداوم در گله مولد که باعث افزایش تخم های نابارور در گله می شود
• نگهداری گله بصورت هم خون برای مدت بیش از سه سال
• پرنده های ماده و یا نر معلول یا غیر طبیعی که باعث تولید تخم های نابارور می شوند
• استفاده از گله مولد مسن
• کموبدهای غذایی گله مولد
• نسبت نامناسب نر به ماده
• نگهداری بیش از حد تخم در انبار
• شرایط نامناسب نگهداری از تخم قبل از انجام عمل جوجه کشی
• بی توجهی کردن به چرخاندن تخم ها در انبار و یا در داخل دستگاه جوجه کشی

---

---